Bỗng dưng bên hông bị tức, đau mỏi, nhiều chị em thường nhầm lẫn với đau mỏi hông trong kỳ kinh nguyệt hoặc chủ quan đau hông là do làm việc nặng.
BS Tạ Phương Dung – bệnh viện Nhân Dân 115 cho biết, đau mỏi hông là dấu hiệu đặc trưng khi thận bị ứ nước. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiễm trùng thận. Trong trường hợp mạn tính, chức năng thận bị suy giảm và không có khả năng hồi phục, thậm chí có thể dẫn đến suy thận.
Không nên nín tiểu
Thận ứ nước là do hệ thống dẫn nước tiểu bị tắc nghẽn làm cho đài thận, bể thận, niệu quản giãn, dẫn đến kích thước thận to hơn bình thường. Tắc nghẽn hệ thống đường tiểu thường gặp nhất là do nhịn tiểu lâu và thường xuyên, bị sỏi thận, sỏi niệu quản, hẹp niệu quản, u niệu quản, cục máu đông hoặc do chấn thương niệu quản trong phẫu thuật ở vùng chậu và đại tràng. Ngoài ra, còn do các khối u chèn ép vào niệu quản như: ung thư cổ tử cung, ung thư đại tràng, u lympho sau phúc mạc, viêm nhiễm quanh niệu quản… Riêng ở trẻ em thường là do các dị tật bẩm sinh như hẹp khúc nối bể thận niệu quản, niệu quản sau tĩnh mạch chủ, van niệu đạo sau.
Theo BS Tạ Phương Dung, dấu hiệu thận ứ nước rất mơ hồ nên nhiều bệnh nhân không phát hiện được bệnh, chỉ tình cờ phát hiện khi siêu âm hoặc thăm khám sức khỏe định kỳ. Tùy thuộc vào việc tắc một bên hay hai bên, vị trí tắc cao hay thấp, có nhiễm khuẩn hay chỉ ứ nước thông thường. Nếu bị cấp tính, dấu hiệu đặc trưng là đau mỏi, tức hông do thận bị căng giãn. Đau thường khởi phát khu trú ở vùng mạn sườn hay hông lưng rồi lan tới háng. Có thể đau từng cơn hoặc đau nhiều lần. Nước tiểu có thể tăng lên > 2 lít/ngày, tiểu ít, tiểu buốt, có máu trong nước tiểu hoặc nước tiểu đục do nhiễm khuẩn.
Khi thận ứ nước quá nhiều, giãn to trong thời gian dài sẽ không xuất hiện triệu chứng gì. Về lâu về dài, chức năng thận bị suy giảm và không phục hồi được là lúc bệnh nhân bị suy thận với các triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, có thể phù, da xanh, niêm mạc nhợt nhạt do thiếu máu. Ngoài ra, do rối loạn các chất điện giải như natri, kali, canxi, bệnh nhân có thể bị tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, co thắt cơ bắp…
Phương pháp điều trị
BS Tạ Phương Dung cho biết, tùy theo tình trạng người bệnh, mức độ ứ nước, nguyên nhân ứ nước, chức năng thận trong tình trạng cấp tính hay mãn tính mà có hướng điều trị khác nhau. Hiện có nhiều phương pháp như: dùng thuốc, phẫu thuật, dẫn lưu bể thận qua da, cắt bỏ thận, điều trị thận thay thế…
Bệnh nhân bị nhiễm khuẩn hoặc tăng huyết áp cần phải dùng thuốc kháng sinh và thuốc hạ huyết áp. Nếu có rối loạn các chất điện giải hoặc suy giảm chức năng thận cần phải điều trị các rối loạn điện giải, dùng thuốc kiểm toan máu, phòng tăng phốt pho máu, thiếu máu, điều chỉnh mỡ máu…
Mục tiêu điều trị thận ứ nước là thông lại dòng chảy tự do của nước tiểu từ thận xuống bàng quang và ra ngoài, làm giảm sưng và giảm áp lực để ngăn chặn suy giảm chức năng thận. Với các trường hợp bị sỏi thận hoặc bị các khối u, bệnh nhân cần được phẫu thuật lấy sỏi niệu quản, loại bỏ khối u gây tắc nghẽn niệu quản; nếu bị bí tiểu và bàng quang bị giãn rộng, có thể đặt ống thông bàng quang để tháo nước tiểu.
Dẫn lưu bể thận qua da được xem là một thủ thuật đơn giản, ít tốn kém, ít tốn thời gian, ít chấn thương, lại cho kết quả khả quan giúp giảm nhanh áp lực tại thận, giải quyết tình trạng ứ đọng và nhiễm khuẩn, phục hồi nhu mô và chức năng thận. Trường hợp nguyên nhân gây bệnh không thể giải quyết được có thể lựa chọn việc dẫn lưu tạm thời thành biện pháp lâu dài để duy trì chức năng thận, hoặc để tránh việc phải lọc máu ngắt quãng. Tùy nguyên nhân có thể thực hiện các biện pháp dẫn lưu phù hợp: nếu hẹp niệu quản có thể dẫn lưu thận kết hợp tạo hình, nếu do sỏi có thể dẫn lưu thận tạm thời không lấy sỏi hoặc dẫn lưu kết hợp với lấy sỏi hoặc lấy sỏi đơn thuần.
Trường hợp thất bại trong điều trị bảo tồn và nhu mô thận bị phá hủy nhiều dẫn đến mất chức năng hoàn toàn và không có thể phục hồi được thì bắt buộc phải cắt bỏ thận. Ngoài ra, nếu rối loạn điện giải ở mức trầm trọng, có toan hóa máu và suy giảm chức năng thận cấp tính hoặc mãn tính mà có thể thay thế thận nhân tạo.
Để phòng bệnh, BS Tạ Phương Dung khuyến cáo: nếu mắc tiểu nên đi tiểu, không được nhịn tiểu quá lâu. Người bị sỏi thận có thể loại bỏ sỏi bằng cách uống nhiều nước hàng ngày. Không quan hệ tình dục bừa bãi, không ngâm mình ở nơi có nguồn nước ô nhiễm, vệ sinh phụ khoa đúng cách… để tránh nhiễm khuẩn đường tiểu dẫn đến ứ nước. Khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện bệnh sớm.
Bệnh nhân bị nhiễm khuẩn hoặc tăng huyết áp cần phải dùng thuốc kháng sinh và thuốc hạ huyết áp. Nếu có rối loạn các chất điện giải hoặc suy giảm chức năng thận cần phải điều trị các rối loạn điện giải, dùng thuốc kiểm toan máu, phòng tăng phốt pho máu, thiếu máu, điều chỉnh mỡ máu…
Mục tiêu điều trị thận ứ nước là thông lại dòng chảy tự do của nước tiểu từ thận xuống bàng quang và ra ngoài, làm giảm sưng và giảm áp lực để ngăn chặn suy giảm chức năng thận. Với các trường hợp bị sỏi thận hoặc bị các khối u, bệnh nhân cần được phẫu thuật lấy sỏi niệu quản, loại bỏ khối u gây tắc nghẽn niệu quản; nếu bị bí tiểu và bàng quang bị giãn rộng, có thể đặt ống thông bàng quang để tháo nước tiểu.
Dẫn lưu bể thận qua da được xem là một thủ thuật đơn giản, ít tốn kém, ít tốn thời gian, ít chấn thương, lại cho kết quả khả quan giúp giảm nhanh áp lực tại thận, giải quyết tình trạng ứ đọng và nhiễm khuẩn, phục hồi nhu mô và chức năng thận. Trường hợp nguyên nhân gây bệnh không thể giải quyết được có thể lựa chọn việc dẫn lưu tạm thời thành biện pháp lâu dài để duy trì chức năng thận, hoặc để tránh việc phải lọc máu ngắt quãng. Tùy nguyên nhân có thể thực hiện các biện pháp dẫn lưu phù hợp: nếu hẹp niệu quản có thể dẫn lưu thận kết hợp tạo hình, nếu do sỏi có thể dẫn lưu thận tạm thời không lấy sỏi hoặc dẫn lưu kết hợp với lấy sỏi hoặc lấy sỏi đơn thuần.
Trường hợp thất bại trong điều trị bảo tồn và nhu mô thận bị phá hủy nhiều dẫn đến mất chức năng hoàn toàn và không có thể phục hồi được thì bắt buộc phải cắt bỏ thận. Ngoài ra, nếu rối loạn điện giải ở mức trầm trọng, có toan hóa máu và suy giảm chức năng thận cấp tính hoặc mãn tính mà có thể thay thế thận nhân tạo.
Để phòng bệnh, BS Tạ Phương Dung khuyến cáo: nếu mắc tiểu nên đi tiểu, không được nhịn tiểu quá lâu. Người bị sỏi thận có thể loại bỏ sỏi bằng cách uống nhiều nước hàng ngày. Không quan hệ tình dục bừa bãi, không ngâm mình ở nơi có nguồn nước ô nhiễm, vệ sinh phụ khoa đúng cách… để tránh nhiễm khuẩn đường tiểu dẫn đến ứ nước. Khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện bệnh sớm.
Nguyên Lê
0 nhận xét:
Đăng nhận xét